GENÇLİK ÜZERİNE UZUN SÜRELİ SİYASİ VE KAMUSAL DENEYİM
Vicdan Vakfı’nın düzenlediği online İnsan Hakları Okulu kapsamında, 22 Ocak 2025 Çarşamba günü “Türkiye’de Gençlik Politikaları” başlıklı ders gerçekleştirildi. Dersi, Gençlik Örgütleri Forumu (GoFor) Genel Koordinatörü Hasan Oğuzhan Aytaç verdi. Yakın dönem gençlik çalışmaları ile tanınan Aytaç, Türkiye’de gençliğe dair yürütülen politikaların tarihî ve güncel meselelerine ışık tuttu.
80 DARBESİ SONRASI ‘GENÇLİK SİYASETİ’NİN SIFIRLANIŞI
Aytaç, konuşmasına Türkiye’deki gençlik hareketinin 1980 öncesi güçlü örgütlenme deneyimlerine değinerek başladı. 12 Eylül Darbesi’yle gençlik üzerindeki tüm siyasal ve sivil girişimlerin adeta “sıfırlandığını” belirten Aytaç, “Darbe sonrasında gençlik, devlet politikalarında ‘korunması gereken bir toplumsal grup’ olarak tanımlandı. Buna karşın, anayasanın 58. maddesinde yer alan ‘zararlı alışkanlıklardan koruma’ vurgusu dışında herhangi bir hak temelli düzenleme geliştirilmedi,” ifadelerini kullandı.
DEVLETİN ‘KORUMA’ ALGISINDAN HAK TEMELLİ POLİTİKALARA
Dersin odağında, Türkiye’de Gençlik Bakanlığı'nın kurulmasının önemine dikkat çeken Aytaç, gençlere ilişkin politikaların devlet içerisinde uzun süre yalnızca bir “genel müdürlük” seviyesinde ele alındığını hatırlattı. “Gençliğe dair temel hakları güvence altına alan kapsamlı bir politika hâlâ yok. Merkezî hükümet, gençliği genelde sadece ‘spor’ başlığı altında ve zararlı alışkanlıklardan korunması gereken bireyler olarak ele alıyor. Oysa gençlerin istihdam, eğitim, katılım ve özgürlük gibi çok çeşitli ihtiyaçları bulunuyor,” diyerek mevcut yapıdaki eksiklikleri dile getirdi.
SİVİL TOPLUMUN ROLÜ VE ULUSAL GENÇLİK KONSEYİ TARTIŞMALARI
Aytaç, ders boyunca sivil toplum odaklı gençlik örgütlenmelerinin önemini vurguladı. Türkiye’de 2010’lardan itibaren gençlik örgütlerinin Ulusal Gençlik Konseyi kurulması için yürüttüğü çabalara değinen Aytaç, “Devletin, gençlik örgütlerini tam anlamıyla muhatap almayan veya sadece belli kesimlerle sınırlayan tavrı, katılımcı ve demokratik bir gençlik politikasının önünde en büyük engel,” ifadesini kullandı. Aytaç, yerel yönetimlerde de gençlik meclisleri ve kent konseyleri gibi katılım mekanizmalarının geliştirilmesi gerektiğini belirtti.
YEREL YÖNETİMLERDE GENÇLİĞİN ÖNEMİ
Gençlik Örgütleri Forumu (GoFor) Genel Koordinatörü olarak edindiği deneyimlere de atıf yapan Aytaç, yerel yönetimlerde “gençliğin karar alma süreçlerine katılımının” kritik olduğunu söyledi. Gençlik projeleri, istihdam politikaları ve kültürel çalışmaların yalnızca spor ve kültür etkinlikleriyle sınırlı kalmaması gerektiğine dikkat çeken Aytaç, “Yerel yönetimlerin, gençlerin özgün ihtiyaçlarını gözeten stratejik planlar hazırlaması şart. Bu yaklaşım, Türkiye’de eksik olan gençlik politikası boşluğunun yerelden doldurulmasına da katkı sağlayabilir,” diye konuştu.
‘DİNDAR NESİL’ POLİTİKASINDAN ‘ÇOĞULCU NESİL’ TALEBİNE
Gençlik politikası alanında “dindar nesil” söyleminin, devletin “yazılı olmayan” bir stratejisi hâline geldiğine değinen Hasan Oğuzhan Aytaç, “Oysa çoğulcu ve hak temelli bir politika, gençlerin farklı kimlik ve inançlarını, cinsel yönelimlerini, etnik kökenlerini, siyasi tercihlerini gözetir,” yorumunu yaptı. Bu noktada GoFor (Gençlik Örgütleri Forumu) gibi platformların gençler adına hak savunuculuğunu üstlendiğini; muhalif gençlik hareketleri üzerinde ise baskı kurulduğunu anlattı.
GENÇLERE YÖNELİK DESTEK, FON VE POLİTİKA ÖNERİLERİ
Soru-cevap bölümünde, Aytaç’a gençlere yönelik sosyal destek, barınma, istihdam gibi konularda önerileri soruldu. Katılımcılara “Gençlik Spor Bakanlığı bütçesinde temel haklara yönelik payın çok düşük kalması sistemik bir sorun” diyen Aytaç, “Yerel yönetimler, STK’lar ve gençlik gruplarının işbirliğiyle burs, barınma ve danışmanlık hizmetleri gibi hak temelli çözümler üretilmeli. Bu, merkezi politikaların eksikliklerini telafi etmek adına geçici, fakat hayati önlemler,” şeklinde konuştu.
FARKLI DİSİPLİNLERLE ZENGİNLEŞEN PROGRAM
Yaklaşık bir buçuk saat süren dersin sonunda, katılımcılar Türkiye’de gençliğin bugünkü sorunları, siyaset kurumunun gençlere karşı yaklaşımı ve muhalif belediyelerin imkânları konularında sorular yöneltti. Vicdan Vakfı İnsan Hakları Okulu’nun çevrim içi ders programı; hukuk, sosyoloji, felsefe, insan hakları, sivil toplum çalışmaları gibi farklı disiplinlerden uzman ve aktivistlerle sürüyor. Etkinlik takvimi ve ayrıntılı bilgi için vakfın resmî web sitesi ile sosyal medya hesapları takip edilebilir.
Comments