29 YILLIK EĞİTİMCİLİK VE SENDİKACILIK BİRİKİMİ
Vicdan Vakfı’nın düzenlediği online İnsan Hakları Okulu kapsamında, 1 Ocak 2025 Çarşamba günü “Sendikal Hareketler ve Sendikalı Yaşam” başlıklı ders gerçekleştirildi. Dersi, yaklaşık 29 yıldır eğitimcilik ve sendikacılık alanında faaliyet yürüten, aynı zamanda İlkeli Eğitim ve Bilim Çalışanları Dayanışma Sendikası (Eğitim İlkesen) Genel Başkanı olan Ahmet Örs verdi.
SANAYİ DEVRİMİ’NDEN NEOLİBERAL ÇAĞA UZANAN GELİŞİM
Türkiye’de ve dünyada sendikacılığın tarihi gelişimini anlatan Örs, ders kapsamında sendika kavramının ortaya çıkışından günümüze kadar geçirdiği dönüşümleri, emek örgütlenmesindeki ideolojik farklılıkları ve modern dönemdeki zorlukları ele aldı. Sanayi Devrimi’nden itibaren işçilerin sermaye karşısında yaşadığı güçlükleri, sendikaların reformist ya da devrimci yaklaşımlarını tarihsel örneklerle aktaran Örs, özellikle 1980 sonrası neoliberal politikaların dünya genelinde sendikaları zayıflattığına vurgu yaptı.
12 EYLÜL DARBESİNİN SENDİKAL HAREKETE ETKİSİ
Özellikle Türkiye’de 12 Eylül 1980 darbesinin, 24 Ocak kararlarının istikrarlı biçimde uygulanmasını sağlamak amacıyla yapıldığını hatırlatan Örs, “Bu dönemde işçi hareketleri üzerindeki baskıların arttığını; DİSK ve benzeri emek örgütlerinin kapatıldığını, bazı sendikaların ise daha çok devlet ve sermaye yanlısı bir pozisyonla varlığını sürdürdüğünü” belirtti.
MEMUR SENDİKACILIĞINDA ‘SARI SENDİKACILIK’ ELEŞTİRİSİ
Memur sendikacılığına da değinen Ahmet Örs, memurların işvereni devlet olduğu için sendikalaşma oranının görece yüksek olmasına karşın, bu sendikaların büyük çoğunluğunun “sarı sendikacılık” denilen, iktidara yakın çizgide konumlandığını ifade etti. “İktidar değişimlerine göre sendikaların da üye profillerinin değişmesi, Türkiye’de bağımsız ve eleştirel sendikacılığın önünü kesiyor,” diyen Örs, kamuda grev hakkının bulunmamasının da mücadelenin zayıflamasına neden olduğunu dile getirdi.
TOPLUMSAL HAREKET SENDİKACILIĞININ ÖNEMİ
Örs, dersin ilerleyen bölümünde, “toplumsal hareket sendikacılığı” kavramına dikkat çekerek, sadece ücret artışı veya ekonomik haklar talep etmenin ötesinde; çevre, adalet, insan hakları, barış, eşitlik gibi temel konulara eğilen bir sendikal yaklaşımın önemine vurgu yaptı. Örs, kendi kurucusu olduğu sendikanın da bu perspektifle hareket ettiğini ve toplumsal meselelerde inisiyatif aldığını söyledi.
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARINA YÖNELİK BASKILAR
Dernek faaliyetlerine değinirken, Türkiye’de sivil toplum kuruluşlarının da baskı altında olduğunu ve “yetkililerin bu oluşumları sık sık terörle ilişkilendirdiğini” belirtti. Buna rağmen, dernek kurmanın görece daha kolay olduğunu ifade eden Örs, “Yine de devletin müsaade ettiği sınırlar içinde kalmak, uzun vadede toplumsal değişimi sınırlı kılıyor,” yorumunda bulundu.
İNSAN ONURU İÇİN ÖRGÜTLENME ÇAĞRISI
Yaklaşık bir buçuk saat süren dersin sonunda, katılımcılardan gelen soruları yanıtlayan Ahmet Örs, “En nihayetinde insan onurunu korumak için örgütlenmekten vazgeçmemek gerekiyor. Devletin kapanma davası açamayacağı, insanların dayanışma temelinde kuracakları daha derin bağlara ihtiyaç var,” diyerek sunumunu tamamladı.
FARKLI DİSİPLİNLERLE ZENGİNLEŞEN DERS PROGRAMI
Vicdan Vakfı İnsan Hakları Okulu’nun çevrim içi ders programı; hukuk, sosyoloji, felsefe, insan hakları, sivil toplum çalışmaları gibi farklı disiplinlerden konuşmacılarla devam edecek. Etkinlikler hakkında bilgi almak isteyenler, vakfın resmî web sitesi ve sosyal medya hesaplarını takip edebilir.
Commenti